ارزیابی فرسایش قابل‌تحمل خاک در مقیاس حوضه آبخیز بر اساس باروری و کیفیت خاک (حوضه حاجی قوشان استان گلستان)

Authors

Abstract:

فرسایش خاک مهم‌ترین شکل تخریب منابع خاک و منبع آلودگی­های غیرنقطه­ای به­شمار می­رود. هنگامی­که مقدار فرسایش خاک از آستانه قابل‌تحمل تجاوز کند طیف وسیعی از مشکلات اقتصادی-اجتماعی- محیط‌زیستی رخ می­دهند. روش­های مختلفی برای تعیین فرسایش قابل‌تحمل ارائه شده است که هرکدام دارای مزیت و محدودیت­های خاص خود هستند. در این پژوهش، روش مبتنی بر شاخص باروری و روش مبتنی بر عمق و کیفیت خاک به‌عنوان رایج­ترین روش­ها برای تعیین فرسایش قابل‌تحمل مورد استفاده قرار گرفتند. هر دو روش مجموعه­ای از ویژگی­های اساسی خاک شامل نفوذپذیری، ظرفیت نگه­داری آب، کربن آلی خاک، پایداری خاکدانه­ها، جرم مخصوص ظاهری و وضعیت حاصل­خیزی خاک شامل عناصر غذایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم را دربر دارند. نتایج نشان داد بین مقدار فرسایش قابل‌تحمل محاسبه‌شده با هر دو روش ارتباط نزدیکی وجود دارد. میانگین وزنی مقدار فرسایش قابل‌تحمل محاسبه‌شده برای منطقه موردمطالعه با استفاده از مدل شاخص باروری حدود 2/9 و بر اساس عمق و کیفیت خاک حدود 2/10 تن بر هکتار در سال برآورد شد. هرچند روش مبتنی بر عمق و کیفیت خاک به‌عنوان یک روش استاندارد مطرح است اما نتایج نشان داد که روش باروری خاک نیز کارایی قابل‌قبولی داشته و حتی به لحاظ مفهومی قوی­تر به نظر می­رسد؛ زیرا در این روش، وضعیت باروری خاک سطحی با خاک زیرسطحی مقایسه می­شود اما در روش کیفیت خاک فقط به وضعیت فیزیکی و شیمیایی خاک سطحی توجه می­شود. از طرف دیگر، روش مبتنی بر عمق و کیفیت خاک، دامنه خاک­های متعلق به یک گروه بسیار زیاد بوده و بنابراین دقت تخمین فرسایش قابل‌تحمل پایین است. ازآنجایی‌که هر دو مدل تنها اثرات درون­مزرعه­ای فرسایش را حساب می­کنند، بنابراین مقادیر به‌دست‌آمده بدون درنظر گرفتن اثرات برون مزرعه­ای فرسایش، برای برنامه­های حفاظت خاک منطقه قابل توصیه هستند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی اثرات بلندمدت فرسایش بر پتانسیل باروری خاک در حوضه کوهین استان قزوین

حفظ باروری خاک یکی از عوامل کلیدی در کشاورزی پایدار به‌شمار می‌رود. فرسایش خاک در بلند مدت باعث کاهش باروری خاک می‌گردد. لذا به‌منظور پایداری تولیدات کشاورزی، تعیین فرسایش قابل قبول ضرورت دارد. در این پژوهش اثرات بلند مدت فرسایش بر باروری خاک در حوضه نمونه کوهین ارزیابی گردید. برای پیش بینی تغییرات باروری خاک ناشی از فرسایش در بلند مدت از شاخص باروری خاک استفاده شد. مقدار ماده آلی و ظرفیت نگهدا...

full text

ارزیابی خطر و خسارات فرسایش خاک (n.p.k) در حوضه آبخیز چهل چای استان گلستان

برای سیاست گذاری و برنامه ریزی در امر حفاظت خاک و طراحی پروژه های اجرایی آگاهی از شدت و میزان فرسایش خاک و خسارت اقتصادی آن از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی شدت خطر و خسارت اقتصادی و تعیین مناطق بحرانی فرسایش و تلفات n.p.k خاک (با 4 فرضیه) در حوضه آبخیز چهل چای با مساحتی حدود 25683 هکتار واقع در جنوب شهرستان مینودشت، شرق استان گلستان و شمال ایران است. در این تحقیق ابتدا ...

ارزیابی شاخص فرسایش پذیری خاک (k) جهت اراضی لسی حوضه آبخیز کچیک استان گلستان

فرسایش خاک در استان گلستان به علت موقعیت جغرافیایی، اقلیمی، تخریب بیش از حد منابع و وجود گستره وسیعی از اراضی از رسوبات لس، در محدوده بحرانی قرار گرفته و تعیین روش مناسب برای اندازه گیری میزان فرسایش پذیری خاک ها، از اولویت های مهم مدیریت آن به شمار می-رود. روش هایی متفاوت برای ارزیابی شاخص فرسایش پذیری خاک وجود دارد که مهم ترین آن شاخص فرسایش پذیری ویشمایر و اسمیت است. با توجه به مقادیر بالای ...

15 صفحه اول

ارزیابی وضعیت فرسایش خاک در حوزه آبخیز چهل‌چای، استان گلستان با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای SPOT5

سابقه و هدف: فرسایش خاک فرایندی طبیعی است که بطور مداوم بر روی سطح زمین رخ داده و یکی از مهمترین مشکلات زیست -محیطی در دنیا است. روش های متعددی جهت برآورد فرسایش ارائه شده است که شامل روابط ساده تا مدل‌های پیچیده می‌باشند. مدل جهانی RUSLE رابطه ای تجربی است و دارای پایه فیزیکی قوی‌تری نسبت به سایر روش‌های تجربی می‌باشد. این رابطه که اصلاح شده رابطه USLE می‌باشد، شامل اشکال مختلف فرسایش و برخی پ...

full text

نقش فعالیت های آبخیزداری (بانکت و چکدم) در جلوگیری از فرسایش خاک (حوضه آبخیز مندرجان)

یکی از بزرگترین مشکلات منابع طبیعی فرسایش خاک و تولید رسوب میباشد که این عوامل عموماً تابع شرایط اقلیمی، پستی و بلندی خاک و کاربری اراضی میباشد. در این تحقیق بررسی و ارتباط استفاده از اقدامات آبخیزداری از جمله بانکت و چکدم یا بندهای تأخیری با فرسایش خاک و تولید رسوب حوضه آبخیز  مندرجان واقع در سراب حوضه سد زاینده رود با مساحت 230 کیلومتر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 48  issue 5

pages  985- 994

publication date 2018-01-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023